W deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za kwiecień 2024 roku przedsiębiorcy opłacający w ubiegłym roku składkę na ubezpieczenie zdrowotne od przychodu lub dochodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej są zobowiązani dokonać jej rocznego rozliczenia. Służy ono temu, aby ustalić składkę na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok na podstawie przychodów/dochodów w nim osiągniętych.
Przedsiębiorcy opodatkowani w 2023 roku według skali podatkowej PIT, w formie podatku liniowego albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, stosują roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
To oznacza, że:
- składki obliczają co miesiąc, od miesięcznej podstawy wymiaru;
- po zakończeniu roku ustalają dodatkowo wysokość składki rocznej od rocznej podstawy jej wymiaru.
Wykazanie należnych i zapłaconych należności z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych powinno nastąpić w tym samym czasie, co rozliczenie miesięczne za kwiecień 2024 r. Ostatnim dniem terminu na roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2023 r. jest więc 20 maja 2024 r.
Rozliczenie roczne należy przekazać w dokumencie za kwiecień 2024 roku:
- w ZUS DRA (blok XII), jeśli płatnik prowadzi działalność gospodarczą jednoosobowo,
- w ZUS RCA (blok III.F), jeśli płatnik opłaca składki za inne osoby (np. pracowników, zleceniobiorców).
Składka roczna może być wyższa lub niższa od sumy składek opłaconych miesięcznie. W zależności od sytuacji należy dopłacić powstałą różnicę albo można wystąpić o zwrot nadpłaty. Jeśli w wyniku rocznego rozliczenia okaże się, że składka na ubezpieczenie zdrowotne została:
a. opłacona w kwocie wyższej niż ustalona od rocznej podstawy – płatnikowi będzie przysługiwał jej zwrot, chyba że ma zaległości za składki lub nienależnie pobrane świadczenia z ubezpieczenia społecznego,
b. opłacona w kwocie niższej niż ustalona od rocznej podstawy – płatnik musi uregulować różnicę wraz ze składką za kwiecień 2024 r., czyli do 20 maja br.
Kwotę dopłaty składki wykazuje w dokumentach rozliczeniowych składanych za kwiecień następnego roku w części dotyczącej rozliczenia rocznego. Wniosek o zwrot nadpłaty będzie na profilu płatnika na Platformie Ubezpieczeń Społecznych (PUE) ZUS. Powinien on sprawdzić i podpisać wniosek, a następnie wysłać go do ZUS. Płatnik ma czas na jego złożenie do 1 czerwca danego roku za rok poprzedni (w tym roku do 3 czerwca). Można także złożyć dokumenty w wersji papierowej.
W wielu przypadkach za każdy miesiąc prowadzenia działalności w 2023 r. płatnik musi złożyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe z ustaloną od rocznej podstawy składką na ubezpieczenie zdrowotne. Dokumenty korygujące wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne za rok 2023 można złożyć:
- najpóźniej do dnia, w którym płatnik złoży wniosek o zwrot nadpłaty,
- do 30 czerwca danego roku (w br. do 1 lipca) – jeśli nie składa wniosku o zwrot nadpłaty.
W rocznym rozliczeniu płatnik wykazuje faktyczny przychód lub dochód, jaki osiągnął w danym roku. Na jego podstawie ustala należną składkę roczną na ubezpieczenie zdrowotne. Jeśli więc potem skoryguje w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe w zakresie osiągniętego przychodu lub dochodu za dany rok, to powinien skorygować także roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne, które wykazał w dokumentach ZUS DRA/ZUS RCA za kwiecień danego roku. Korektę dokumentów za kwiecień z rocznym rozliczeniem może złożyć w ciągu 5 lat od dnia, w którym upłynął termin na ich opłacenie.
Każda korekta rocznego rozliczenia przekazana do ZUS po wniosku o zwrot nadpłaty lub po terminie do 30 czerwca danego roku zawsze musi być sprawdzona i wyjaśniona z Krajową Administracją Skarbową. Oznacza to, że dokument korygujący za kwiecień danego roku, w którym zmieni się roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne, będzie objęty postępowaniem prowadzonym przez ZUS.
Przypomnieć należy, że w rozliczeniu PIT za 2023 rok, składanym do urzędu skarbowego do końca kwietnia, niektórzy przedsiębiorcy mogą odliczyć część opłaconej składki zdrowotnej. Przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej nie mogą odliczyć od podatku ani zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym mogą odliczyć od dochodu albo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki za 2023 r. z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne do kwoty 10 200 zł. Przedsiębiorcy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mogą odliczyć od przychodu 50% zapłaconych składek zdrowotnych.
Opodatkowani kartą podatkową mogą odliczyć od podatku 19% zapłaconych składek.
Masz problem z rozliczeniem składki zdrowotnej za 2023 rok? Zapraszamy do naszego biura we współpracy z KAS.
