Ustawa z 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przewiduje od 1 stycznia 2025 r. likwidację składki zdrowotnej od zbycia środków trwałych (np. od nieruchomości) oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także obniżenie minimalnej podstawy wymiaru składki płaconej przez przedsiębiorców – do 75% minimalnego wynagrodzenia.
Nowelizacja dotyczy osób wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, rozliczających się według zasad ogólnych PIT oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Ma ona na celu obniżenie obciążeń finansowych dla przedsiębiorców. Od przyszłego roku blisko milion przedsiębiorców zapłaci niższą składkę, zaś przychody ze sprzedaży środków trwałych nie będą wchodziły do podstawy naliczania składki zdrowotnej.
LIKWIDACJA SKŁADKI OD SPRZEDAŻY ŚRODKÓW TRWAŁYCH
Po zmianie przepisów sprzedaż środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie będzie generowała przychodu dla celów obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Nowelizacja przewiduje bowiem wyłączenie z podstawy oskładkowania przychodów ze sprzedaży środków trwałych (jak budynki, lokale, samochody czy maszyny) oraz wartości niematerialnych i prawnych, co powinno doprowadzić do obniżenia należnej składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców. Rozwiązanie to zakłada niewykazywanie zarówno przychodu, jak i kosztu przy zbyciu środka trwałego czy wartości niematerialnej i prawnej. Przedsiębiorcy będą mogli wybrać, czy chcą skorzystać z tej możliwości, czy nie. W przypadku osób prowadzących działalność pozarolniczą nowe zasady ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie miał zastosowanie do rozliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne należnych za okres od dnia 1 lutego 2025 r.
OBNIŻENIE MINIMALNEJ PODSTAWY SKŁADKI ZDROWOTNEJ
Nowelizacja przewiduje obniżenie w 2025 r. minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców opłacających podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) na zasadach określonych według skali podatkowej, liniowo (według 19% stawki podatku) i opłacających podatek dochodowy z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Od 2025 r. minimalna podstawa składki zostanie zmniejszona do poziomu 75% minimalnego wynagrodzenia.
Roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie będzie mogła być niższa od kwoty stanowiącej iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i 75% minimalnego wynagrodzenia.
Z kolei podstawa wymiaru składki za dany miesiąc nie będzie mogła być niższa niż 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego. Natomiast dla osób stosujących opodatkowanie w formie karty podatkowej podstawę wymiaru miesięcznej składki zdrowotnej będzie stanowić kwota 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku.
Według bowiem nowych przepisów w przypadku składek na ubezpieczenie zdrowotne należnych odpowiednio za rok 2025 albo za rok składkowy obejmujący okres od dnia 1 lutego 2025 r. do dnia 31 stycznia 2026 r.:
» dla przedsiębiorców opłacających podatek liniowy miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie może być niższa niż kwota stanowiąca 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego; w przypadku składki obliczanej od rocznej podstawy jej wymiaru zaś nie może być niższa niż kwota stanowiąca iloczyn liczby miesięcy w roku składkowym i 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego;
» dla osób prowadzących działalność pozarolniczą, opłacających podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) według skali podatkowej, podatek liniowy bądź podatek od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej – gdy roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (dochód) jest niższa od kwoty stanowiącej iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalany był dochód i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za ten rok składkowy nie może być niższa niż kwota stanowiąca iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który był ustalany dochód z działalności gospodarczej, i 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego;
» dla przedsiębiorców opłacających PIT według skali podatkowej, podatek liniowy bądź podatek od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej – gdy podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w danym miesiącu (tj. dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym) jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego
w pierwszym dniu roku składkowego, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za ten miesiąc stanowi kwota 75% minimalnego wynagrodzenia
obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego;
» dla osób prowadzących działalność pozarolniczą, które
stosują opodatkowanie w formie karty podatkowej miesięczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi kwota 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku kalendarzowego.
Powyższe zmiany mają się przyczynić do poprawy rentowności prowadzonej działalności gospodarczej wśród przedsiębiorców osiągających najniższe dochody.
W 2025 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 4 666 zł. To oznacza, że podstawą wymiaru składki dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych i podatkiem liniowym może być kwota 3499,50 zł. Miesięczna minimalna miesięczna składka zdrowotna wyniesie wówczas 314,96 zł (9% od 3499,50 zł), zamiast dotychczasowych ok. 419,94 zł.
Na zmianie może skorzystać ok. 934 tys. przedsiębiorców. Osoby o najniższych dochodach lub mające stratę zaoszczędzą dzięki temu do ok. 105 zł miesięcznie.
W budżecie na 2025 rok zarezerwowane zostały środki, które mają wyrównać wpływy do NFZ, zmniejszone po obniżeniu składki zdrowotnej. Na rok 2026 w osobnej ustawie przygotowano kolejne zmiany w systemie składek zdrowotnych przedsiębiorców, które będą bardziej złożone oraz zależne od formy opodatkowania przedsiębiorców.