Przyjęta ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw umożliwia wybór kasowego rozliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodów, tzw. kasowego PIT. Rozwiązanie ma dotyczyć przedsiębiorców, którzy nie uzyskali więcej niż 1 mln zł przychodów w poprzednim roku.
Z kasowego PIT będą mogli skorzystać tylko przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, którzy rozliczają się według skali podatkowej, podatkiem liniowym bądź ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Dodawany art. 14c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) stanowi m.in., że podatnik, w tym podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, osiągający przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie stosuje metodę kasową rozliczania przychodów, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
- Przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 000 000 zł, przy czym w przypadku przedsiębiorstwa w spadku w przychodach uwzględnia się też przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie przez zmarłego przedsiębiorcę;
- W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nieprowadzi ksiąg rachunkowych;
- Złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze metody kasowej rozliczania przychodów w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego – w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej, a jeśli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpiło w grudniu roku podatkowego – w terminie do końca roku podatkowego.
Kasowy PIT będą więc mogli wybrać przedsiębiorcy, którzy wykonują działalność wyłącznie samodzielnie, jeśli ich przychody z tej działalności w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły kwoty 1 mln zł. Rozwiązanie dotyczyć będzie także przedsiębiorców, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej. Kasowy PIT będzie dobrowolną formą rozliczeń, którą podatnik będzie wybierał, składając oświadczenie naczelnikowi urzędu skarbowego.
W przypadku metody kasowej rozliczania przychodów za datę powstania przychodu uważa się dzień uregulowania należności, nie późniejszy niż dzień upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo likwidacji działalności gospodarczej.
Na potrzeby metody kasowej rozliczania przychodów przez uregulowanie należności rozumie się również: częściowe uregulowanie należności oraz wpłaty na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Dzięki nowym przepisom przedsiębiorcy będą więc płacić podatek dochodowy od osób fizycznych dopiero po faktycznym otrzymaniu zapłaty za wydany towar albo wykonaną usługę oraz potrącać koszty uzyskania przychodów po dokonaniu zapłaty za otrzymany towar lub wykonaną usługę.
Po upływie 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, przedsiębiorcy będą musieli rozpoznać przychód z działalności gospodarczej, nawet jeżeli nie otrzymają od kontrahentów zapłaty za wydany towar lub wykonaną usługę.
Inaczej niż w przypadku kasowego VAT, stosowanie kasowego PIT nie będzie miało żadnych skutków dla kontrahentów małego przedsiębiorcy.
Metoda kasowa rozliczania przychodów ma zastosowanie wyłącznie do przychodów, które:
» wynikają z transakcji między podatnikiem a przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców oraz
» są udokumentowane fakturami wystawionymi w terminach określonych zgodnie z odrębnymi przepisami.
Metoda kasowa nie ma zastosowania do przychodów m.in.:
» wynikających z transakcji między podatnikiem a określonym podmiotem powiązanym bądź podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową;
» z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
W razie wyboru metody kasowej rozliczania przychodów podatnik jest obowiązany stosować tę metodę przez cały rok podatkowy. Dokonany wybór metody kasowej rozliczania przychodów dotyczy także lat następnych, chyba że podatnik, do dnia 20 lutego roku podatkowego, zawiadomi na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z metody kasowej rozliczania przychodów.
Koszty uzyskania przychodów (z wyjątkiem odpisów amortyzacyjnych), poniesione w roku podatkowym, w którym podatnik stosuje metodę kasową, wynikające z transakcji dokonanych między podatnikiem a przedsiębiorcą są generalnie potrącane w roku podatkowym, w którym zostało uregulowane zobowiązanie, nie wcześniej jednak niż w dacie poniesienia kosztu.
Podatnicy są obowiązani prowadzić ewidencję faktur dokumentujących przychody rozliczane metodą kasową. Ewidencja ta zawiera datę wystawienia faktury, numer faktury, kwotę należności wynikającą z faktury i datę uregulowania należności.
Także w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne przewidziano możliwość wyboru metody kasowej. W przypadku opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podatnik może wybrać metodę kasową rozliczania przychodów. W przypadku takiego wyboru przepisy art. 14c ustawy o PIT stosuje się odpowiednio.
Jeżeli podatnik uzyskuje przychody wymienione w art. 6 ust. 1, 1a lub 1d, w tym opodatkowane różnymi stawkami, i dokonuje odliczeń od tych przychodów, odliczeń tych dokonuje w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają poszczególne przychody wymienione w art. 6 ust. 1, 1a lub 1d, w tym opodatkowane różnymi stawkami, w ogólnej kwocie przychodów.
Również ryczałtowiec musi prowadzić ewidencję faktur dokumentujących przychody rozliczane metodą kasową. Metoda kasowa będzie uwzględniana przy określaniu rocznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą.
Nowe przepisy wejdą w zasadzie w życie 1 stycznia 2025 r
