Amortyzacja biegnie mimo opodatkowania ryczałtem
Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 25 stycznia 2022 r. (sygn. akt: II FSK 1197/19), jeżeli podatnik uprzednio opodatkował przychody z wynajmu budynku ryczałtem, a aktualnie planuje wprowadzić ten budynek do ewidencji środków trwałych swojej firmy, to jest on obowiązany uwzględnić odpisy amortyzacyjne za czas, kiedy budynek wynajmował, pomimo iż formalnie nieruchomość nie była majątkiem firmy.
Sprawa dotyczyła małżonków, którzy dokonali zakupu działki z posadowionym na niej budynkiem. Budynek ten miał charakter mieszkalno-usługowy i nie był w najlepszym stanie. Nieruchomość stała się własnością małżonków w 2001 r. Od tego czasu małżonkowie dokonali remontu budynku, jednak nie zachowali faktur za zakup materiałów i usług w tym celu.
W 2007 roku nieruchomość została przez małżonków przeznaczona na wynajem i z uwagi na fakt, że najem był prywatny – został przez małżonków opodatkowany ryczałtem. W późniejszych latach podatnicy postanowili zmienić sposób zagospodarowania nieruchomości i planowali wprowadzić budynek do środków trwałych w działalności gospodarczej.
Problem pojawił się na kanwie możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych od takiej nieruchomości. Zdaniem małżonków wartość początkową nieruchomości, od której mieliby dokonywać odpisów, powinni ustalić zgodnie z art. 22g ust. 8 ustawy o PIT, a zatem na podstawie własnej wyceny, przy uwzględnieniu cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji oraz stanu i stopnia zużycia.
Warto zaznaczyć jednak, że przepis ten znajdzie zastosowanie tylko i wyłącznie, gdy podatnik nie jest w stanie określić ceny nabycia środka trwałego. Według małżonków taka sytuacja miała miejsce z uwagi na fakt poniesionych przez nich znacznych nakładów na remont budynku, za który nie posiadają już faktur. Ponadto budynek został zakupiony wiele lat temu.
Dyrektor KIS nie przyznał im jednak racji, a sprawa trafiła aż przed Naczelny Sąd Administracyjny. Wszystkie instancje uznały, iż małżonkowie zobowiązani byli prowadzić wykaz środków trwałych pozwalający określić wartość początkową budynku, a odpisy za okres opodatkowania ryczałtem uwzględnić w firmowej ewidencji, zgodnie z art. 22n ust. 5 ustawy o PIT. W konsekwencji – po tylu latach budynek został już w całości zamortyzowany.
Umowa o pracę z członkiem zarządu zawarta przez czynności dorozumiane
Co do zasady przyjmuje się, że członek zarządu może pełnić swoją funkcję na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, bądź nawet bez żadnej dodatkowej umowy. Uważa się, że osoba pełniąca taką funkcję pozostaje w dwojakim stosunku ze spółką – pierwszy wynikający z faktu powołania i drugi wynikający z zawartej umowy. Powołanie ma miejsce na zasadach określonych w kodeksie spółek handlowych, natomiast zatrudnienie członka zarządu na podstawie umowy o pracę reguluje kodeks pracy, a także szereg innych aktów prawnych.
Co istotne – kodeks pracy stanowi, że umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdza pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.
Ciekawe stanowisko zajął w tej kwestii Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 2 lipca 2015 r. (sygn. akt: III PK 142/14) uznał, że umowa o pracę, zawarta z członkiem zarządu spółki akcyjnej z naruszeniem art. 379 § 1 k.s.h., jest bezskuteczna do czasu jej potwierdzenia (art. 103 § 1 i 2 k.c.). W tym okresie może zostać nawiązana umowa o pracę przez dopuszczenie do jej wykonywania, o treści wynikającej z tego dopuszczenia. Oznaczałoby to, ze czynność zawarcia umowy o pracę może być przez spółkę następczo konwalidowana poprzez jej potwierdzenie przez właściwie umocowane do reprezentacji spółki osoby. Ponadto, z judykatury wynika, że dopuszcza się możliwość zawarcia ważnej i skutecznej umowy o pracę pomiędzy spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i członkiem jej zarządu, przez przystąpienie do jej faktycznego wykonywania, jeżeli spółka jako pracodawca wyraziła przez właściwy do jej reprezentacji organ w sposób niebudzący wątpliwości wolę zatrudniania członka zarządu spółki, a jednocześnie z czynności faktycznych podjętych przez strony wynika, że miało miejsce zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz zobowiązanie się pracodawcy do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 § 1 k.p.). (SN II PK 178/09).
Przyjąć należy zatem, iż do zawarcia umowy o pracę w przypadku wadliwej reprezentacji spółki dojdzie, gdy do wykonania takiej umowy przystąpiono.
Kontynuacja współpracy z byłym pracodawcą wyklucza ryczałt
Polski Ład, przynajmniej w teorii, będzie korzystny lub neutralny podatkowo dla części pracowników. Stracą natomiast wysoko wykwalifikowani specjaliści, zwłaszcza ci, których zarobki przekraczają 12.800 zł brutto.
Część z nich myśli o przejściu na samozatrudnienie tzw. B2B. Decydując się na przejście na samozatrudnienie musimy jednak pamiętać, że korzystanie z preferencyjnych zasad opodatkowania przewidzianych dla przedsiębiorców jest możliwe, o ile faktycznie prowadzimy działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o pit.
Kolejną rzeczą o której należy pamiętać jest to, że faktura dla byłego pracodawcy może sprawić, że nasz wybór formy opodatkowania zostanie ograniczony. Dochody z działalności gospodarczej podlegają co do zasady opodatkowaniu według skali podatkowej, tj. 17 % albo 32%. Dotyczy ich również kwota wolna od podatku. Jednak przedsiębiorca może wybrać preferencyjną formę opodatkowania, tj. podatek liniowy oraz ryczałt.
Prawo do skorzystania z dwóch ostatnich form opodatkowania może być wyłączone w przypadku podjęcia współpracy z byłym pracodawcą. Samozatrudniony nie skorzysta z podatku liniowego ani ryczałtu, gdy spełnią się następujące przesłanki:
– podatnik uzyska przychody z działalności gospodarczej ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy oraz
– świadczone usługi odpowiadają czynnościom, które podatnik wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na podstawie stosunku pracy.
W przypadku ryczałtu, ww. zastrzeżenie dotyczy także poprzedniego roku podatkowego.
Zmiana formy zatrudnienia na współpracę w ramach samozatrudnienia powinna mieć uzasadnienie biznesowe. Jest to istotne w kontekście tzw. ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu podwójnego opodatkowania, która może być w takich przypadkach stosowana przez organy skarbowe.
Niższe stawki VAT. Co muszą zrobić sprzedawcy?
Od 1 lutego obowiązują obniżone stawki VAT. Przed rozpoczęciem sprzedaży przedsiębiorcy powinni byli skorygować stawki w kasach fiskalnych lub zaktualizować oprogramowanie.
Do zera zostały obniżone stawki VAT na niektóre produkty spożywcze oraz nawozy i gaz ziemny, do 5% na energię cieplną (ale nie na olej opałowy) i elektryczną, natomiast do 8% na paliwo.
W przypadku żywności, do 0% obniżono stawki na towary wymienione w poz. 1-18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT.
Wiele wątpliwości wzbudził jednak użyty w przepisie dopisek „inne niż klasyfikowane według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem” (PKWiU 56). Oznacza on, że wbrew zapowiedziom rządu oraz uzasadnieniu do projektu zmian, z obniżonej stawki VAT na żywność nie skorzysta branża gastronomiczna.
Nowelizacja oznacza konieczność wprowadzenia zmian w oprogramowaniu sprzedaży lub przeprogramowania kas fiskalnych. Dotyczy to urządzeń online oraz starych kas z papierowym lub elektronicznym zapisem kopii paragonów.
Ponadto nowelizacja nakłada na sprzedawców detalicznych obowiązek informowania klienta o objęciu danych towarów niższą stawką VAT.
Co ciekawe, wskutek zmiany stawek straciły ważność niektóre uzyskane przez podatników wiążące informacje stawkowe.