Zmiana linii orzeczniczej w sprawie zwolnień dla dywidend
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 9 lipca 2021 r. (sygn. akt I SA/Po 230/21) orzekł ostatnio, że polski płatnik ma obowiązek zbadać, kto jest faktycznym właścicielem dywidendy, gdyż bez tego nie jest możliwe zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT. Przepis ten stanowi, że zwalnia się od podatku dochodowego przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, z wyjątkiem dochodów uzyskiwanych przez komplementariusza z tytułu udziału w zyskach spółki, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:
1) wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) uzyskującym dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka podlegająca w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;
3) spółka, o której mowa w pkt 2, posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki, o której mowa w pkt 1;
4) spółka, o której mowa w pkt 2, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.
Orzeczenie WSA w Poznaniu pozostaje w sprzeczności z orzeczeniem NSA z dnia 27 kwietnia 2021 r. (sygn. akt II FSK 240/21). Naczelny Sąd Administracyjny orzekł wówczas, że ustawa nie nakazuje badać, czy ten kto otrzymał dywidendę jest jej rzeczywistym właścicielem. „Żaden przepis ustawy o CIT nie przewiduje takiej konieczności, a dla zastosowania zwolnienia z podatku u źródła konieczne jest spełnienie wyłącznie przesłanek określonych w art. 22 ust. 4–6 ustawy o CIT i dochowanie przez polskiego płatnika należytej staranności przy weryfikacji spełniania tych przesłanek” – stwierdził NSA.
Wydawałoby się, że orzeczenie NSA ukształtowało linię orzeczniczą w tym temacie, biorąc pod uwagę, że podobnie wyrokował m.in. WSA we Wrocławiu w wyroku z 11 marca 2020 r. (sygn. akt I SA/Wr 977/19, nieprawomocny). Okazuje się jednak, że judykatura w dalszym ciągu nie może dojść do porozumienia w przedmiotowej kwestii. Poznański WSA uzasadniając swoją decyzję powołał się na obowiązującą od 2016 r. małą klauzulę generalną, która wyklucza zwolnienie z podatku dla dywidend, odsetek czy należności licencyjnych, jeśli byłoby to sprzeczne w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem przepisów, albo uzyskanie zwolnienia byłoby głównym lub jednym z głównych celów wypłaty środków (art. 22c ustawy o CIT), a sposób działania byłby sztuczny.
Krajowy system e-faktur
Możliwość korzystania z krajowego systemu e-faktur wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2022 r. Od tego dnia każdy przedsiębiorca dobrowolnie będzie mógł wystawiać swoje faktury za pośrednictwem tego systemu. Warto zapoznać się ze sposobem działania systemu albowiem w kolejnym roku opcja ta nie będzie już dobrowolna.
Przede wszystkim zmianie ulegnie moment ujmowania faktur w rejestrze, co jest konsekwencją tego, że będą one otrzymane w chwili ich wystawienia. Warto też pamiętać, że do znakomitej większości faktur bezpośredni dostęp będzie miało Ministerstwo Finansów. Oznacza to, że jakiekolwiek uproszczenia stosowane przez podatnika będą automatycznie wykrywane przez organy podatkowe.
Przez krajowy system e-faktur nie będzie możliwości wystawiania not korygujących, faktur RR i faktur pro forma, jak również faktur, w odniesieniu do których odrębne przepisy przewidują brak obowiązku ujęcia numeru NIP nabywcy, ale będzie można wystawić fakturę dla podmiotu zagranicznego.
Z zapewnień Ministerstwa Finansów wynika, że dla faktur elektronicznych nie będą miały zastosowania przepisy o wystawianiu duplikatów faktur, a korekty in minus będą mogły być rozliczane w okresie wystawienia faktury korygującej.
Ostatecznie jednak na tym etapie nie wiadomo jednak, jak będzie wyglądała ostateczna wersja systemu i jakie będą jego możliwości. Z ostrożności warto zacząć przygotowywać się na zapowiedziane zmiany. Można to zrobić m.in. poprzez przygotowanie schematu wystawiania i odbierania faktur, zweryfikowanie poprawność ich rozliczania, zbadanie możliwości technicznych integracji systemów księgowych i billingowych. Przede wszystkim należy pamiętać, by przygotowania rozpocząć dostatecznie wcześnie, tak aby mieć czas na przeszkolenie w tym zakresie, nie tylko siebie, ale i swoich pracowników.